เรื่อง การสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ระบบการสื่อสารข้อมูลและเครือข่ายคอมพิวเตอร์ การสื่อสารข้อมูล (Data Communications) หมายถึง กระบวนการถ่ายโอนหรือแลกเปลี่ยนข้อมูลกันระหว่างผู้ส่งและผู้รับโดยผ่านช่องทางสื่อสาร เช่น อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ หรือคอมพิวเตอร์เป็นตัวกลางในการส่งข้อมูล เพื่อให้ผู้ส่งและผู้รับเกิดความเข้าใจ ซึ่งกันและกัน วิธีการส่งข้อมูล จะแปลงข้อมูลเป็นสัญญาณ หรือรหัสเสียก่อนแล้วจึงส่งไปยังผู้รับ และเมื่อถึงปลายทางหรือผู้รับก็จะต้องมีการแปลงสัญญาณนั้นกลับมาให้อยู่่ในรูปที่มนุษย์สามารถที่จะเข้าใจได้ ในระหว่างการส่งอาจจะมีอุปสรรค์ที่เกิดขึ้นก็คือสิ่งรบกวน(Noise)จากภายนอกทำให้ข้อมูลบางส่วนเสียหาย หรือผิดเพี้ยนไปได้ซึ่งระยะทางก็มีส่วนเกี่ยวข้อง ด้วยเพราะถ้าระยะทางในการส่งยิ่งมากก็อาจจะทำให้เกิดสิ่งรบกวนได้มากเช่นกัน จึงต้องมีหาวิธีลดสิ่งรบกวนเหล่านี้ โดยการพัฒนาตัวกลางในการสื่อสารที่จะทำให้เกิดการรบกวนน้อยที่สุด องค์ประกอบขั้นพื้นฐานของระบบ องค์ประกอบขั้นพื้นฐานของระบบสื่อสารโทรคมนาคม สามารถจำแนกออกเป็นส่วนประกอบได้ดังต่อไปนี้ 1. ผู้ส่งข่าวสารหรือแหล่งกำเนิดข่าวสาร(source) อาจจะเป็นสัญญาณต่างๆเช่น สัญญาณภาพ ข้อมูล และเสียงเป็นต้น ในการติดต่อสื่อสารสมัยก่อนอาจจะใช้แสงไฟ ควันไฟ หรือท่าทางต่างๆก็นับว่าเป็นแหล่งกำเนิดข่าวสารจัดอยู่ในหมวดหมู่นี้เช่นกัน 2. ผู้รับข่าวสารหรือจุดหมายปลายทางของข่าวสาร (sink) ซึ่งจะรับรู้จากสิ่งที่ผู้ส่งข่าวสาร หรือแหล่งกำเนิดข่าวสารส่งผ่านมาให้ตราบใด ที่การติดต่อสื่อสารบรรลุวัตถุประสงค์ ผู้รับสารหรือจุดหมายปลายทางของข่าวสารก็จะได้รับข่าวสารนั้นๆถ้าผู้รับสาร หรือจุดหมายปลายทางไม่ได้รับข่าวสาร ก็แสดงว่าการสื่อสารนั้นไม่ประสบความสำเร็จ กล่าวคือไม่มีการสื่อสารเกิดขึ้นนั่นเอง 3. ช่องสัญญาณ(channel) หมายถึง สื่อกลางหรือตัวกลางที่ข่าวสารเดินทางผ่านอาจจะเป็นอากาศ สายนำสัญญาณต่างๆหรือแม้กระทั่งของเหลว เช่น น้ำ น้ำมัน เป็นต้น ปรียบเสมือนเป็นสะพานที่จะให้ข่าวสารข้ามจากฝั่งหนึ่งไปยังอีกฝั่งหนึ่ง 4. การเข้ารหัส(encoding) เป็นการช่วยให้ผู้ส่งข่าวสารและผู้รับข่าวสารมีความเข้าใจตรงกันในการสื่อความหมายจึงมีความจำเป็นต้องแปลง ความหมายนี้ การเข้ารหัสจึงหมายถึงการแปลงข่าวสารให้อยู่ในรูปพลังงาน ที่พร้อมจะส่งไปในสื่อกลาง ทางผู้ส่งมีความเข้าใจต้องตรงกันระหว่าง ผู้ส่งและผู้รับ หรือมีรหัสเดียวกัน การสื่อสารจึงเกิดขึ้นได้ 5. การถอดรหัส(decoding) หมายถึง การที่ผู้รับข่าวสารแปลงพลังงานจากสื่อกลางให้กลับไปอยู่ในรูปข่าวสารที่ส่งมาจากผู้ส่งข่าวสาร โดยมีความเข้าในหรือรหัสตรงกัน 6. สัญญาณรบกวน(noise) เป็นสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติ มักจะลดทอนหรือรบกวนระบบ อาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งทางด้านผู้ส่งข่าวสาร ผู้รับข่าวสาร และช่องสัญญาณ แต่ในการศึกษาขั้นพื้นฐานมักจะสมมุติให้ทางด้านผู้ส่งข่าวสารและผู้รับข่าวสารไม่มีความผิดพลาดตำแหน่ง ที่ใช้วิเคราะห์ มักจะเป็นที่ตัวกลางหรือช่องสัญญาณ เมื่อไรที่รวมสัญญาณรบกวนด้านผู้ส่งข่าวสารและด้านผู้รับข่าวสาร ในทางปฎิบัติ มักจะใช้ วงจรกรอง (filter) กรองสัญญาณแต่ต้นทาง เพื่อให้การสื่อสารมีคุณภาพดียิ่งขึ้นแล้วค่อยดำเนินการ เช่นการเข้ารหัสแหล่งข้อมูล เป็นต้น ข่ายการสื่อสารข้อมูล หมายถึง การรับส่งข้อมูล หรือสารสนเทศจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งโดยอาศัยระบบการส่งข้อมูลทางคลื่นไฟฟ้าหรือแสง อุปกรณ์ที่ประกอบเป็นระบบการสื่อสารข้อมูลโดยทั่วไปเรียกว่า ข่ายการสื่อสารข้อมูล (Data Communication Networks) องค์ประกอบพื้นฐาน 1. หน่วยรับข้อมูล (Receiving Unit) 2. หน่วยส่งข้อมูล (Sending Unit) 3. ช่องทางการส่งข้อมูล (Transmisstion Channel) วัตถุประสงค์หลักของการนำการสื่อการข้อมูลมาประยุกต์ใช้ในองค์การประกอบด้วย 1. เพื่อช่วยปรับปรุงการบริหารขององค์การ 2. เพื่อรับข้อมูลและสารสนเทศจากแหล่งกำเนิดข้อมูล 3. เพื่อส่งและกระจายข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว 4. เพื่อลดเวลาการทำงาน 5. เพื่อการประหยัดค่าใช้จ่ายในการส่งข่าวสาร 6. เพื่อช่วยขยายการดำเนินการองค์การ ประโยชน์ของการสื่อสารข้อมูล 1. การจัดเก็บข้อมูลได้ง่าย และสื่อสารได้รวดเร็ว การจัดเก็บซึ่อยู่ในรูปของสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์ สามารถจัดเก็บไว้ในแผ่นบันทึกที่มีความหนาแน่นสูงแผ่นบันทึกแผ่นหนึ่ง สามารถ บันทึกข้อมูล ได้มากกกว่า 1 ล้านตัวอักษร สำหรับการสื่อสารข้อมูลนั้น ถ้าข้อมูลผ่านสายโทรศัพท์ได้ในอัตรา120 ตัวอักษรต่อวินาทีแล้วจะส่งข้อมูล 200 หน้าได้ในเวลา 40 นาที โดยไม่ต้องเสียเวลานั่งป้อนข้อมูลเหล่านั้นซ้ำใหม่อีก 2. ความถูกต้องของข้อมูล โดยปกติวิธีส่งข้อมูลด้วยสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์ จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งด้วยระบบดิจิตอล วิธีการส่งข้อมูลนั้นมีการตรวจสอบสภาพของข้อมูล หากข้อมูลผิดพลาดก็จะมีการรับรู้ และพยายามหาวิธีแก้ไขให้ข้อมูลที่ได้รับมีความถูกต้อง โดยอาจให้ ทำการส่งใหม่ หรือกรณีที่ผิดพลาดไม่มากนัก ฝ่ายผู้รับอาจใช้โปรแกรมของตนแก้ไขข้อมูลให้ถูกต้องได้ 3. ความเร็วของการทำงาน โดยปกติสัญญาณทางไฟฟ้าจะเดินทางด้วยความเร็วเท่าแสง ทำให้การใช้คอมพิวเตอร์ส่งข้อมูลจากซีกโลกหนึ่ง ไปยังอีกซีกโลกหนึ่ง หรือค้นหาข้อมูลจากฐานข้อมูลขนาดใหญ่ สามารถทำได้รวดเร็ว ความรวดเร็วของระบบทำให้ผู้ใช้สะดวกสบายยิ่งขึ้นเช่น บริษัทสายการบินทุกแห่งสามารถทราบข้อมูลของทุกเที่ยวบินได้อย่างรวดเร็ว ทำให้การจองที่นั่งของสายการบินสามารถทำได้ทันที 4. ต้นทุนประหยัด การเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์เข้าหากันเป็นเครือข่าย เพื่อส่งหรือสำเนาข้อมูล ทำให้ราคาต้นทุนของการใช้ข้อมูลประหยัดขึ้น เมื่อเทียบกับการจัดส่งแบบวิธีอื่น สามารถส่งข้อมูลให้กันและกันผ่านทางสายโทรศัพท์ได้ ความหมายของการสื่อสารข้อมูล การสื่อสารข้อมูล ( Data communication ) คือ การส่งผ่านข้อมูลระหว่างอุปกรณ์ตั้งแต่ 2 ตัวขึ้นไป ซึ่งข้อมูลที่แลกเปลี่ยนกันนี้มีได้หลายรูปแบบ ตัวอย่างเช่น ตัวอักษร ตัวเลข รูปภาพ หรือเสียง เป็นต้น เปรียบเทียบอย่างง่ายๆการสื่อสารข้อมูลระหว่างอุปกรณ์ต่างๆก็เหมือนกับการพูดคุยระหว่างนักเรียนในกลุ่มหรือการโทรศัพท์คุยกัน ข้อมูลในที่นี้คือบทสนทนาที่นักเรียนแลกเปลี่ยนกันนั่นเอง ปัจจัยสำคัญในการสื่อสารข้อมูล การสื่อสาร มีองค์ประกอบ 6 ประการ คือ 1. ผู้ส่งสาร (Sender) คือ ผู้ที่ทำหน้าที่ในการถ่ายทอดสารไปสู่ผู้รับสาร 2. ผู้รับสาร (Receiver) คือ ผู้ที่ทำหน้าที่รับข้อมูลที่ถูกส่งมาจากผู้ส่งสาร 3. สาร (Message) คือ เนื้อความ หรือข้อมูลที่ออกมาจากผู้ส่งสาร 4. สื่อ (Channel) คือ ช่องทางในการสื่อสาร เช่นนักเรียนพูดคุยกันในห้องเรียนมีอากาศเป็นสื่อกลางในการส่งสารนั่นเอง หรือตัวกลางของสัญญาณต่างๆสื่อหรือตัวกลางของสัญญาณสามารถแบ่งออกเป็น 2 พวก คือ 4.1.พวกที่สามารถกำหนดเส้นทางสัญญาณได้ (Guided Media) ได้แก่ สายเคเบิล สายโทรศัพท์ สายใยแก้วนำแสง 4.2.พวกที่ไม่สามารถกำหนดเส้นทางสัญญาณได้ (Unguided Media) หรือสื่อกลางไร้สายได้แก่ชั้นบรรยากาศ สุญญากาศ และน้ำ 5. โปรโทคอล ( Protocol ) คือข้อกำหนดมาตรฐาน หรือข้อตกลงในเรื่องรูปแบบของข้อมูลข่าวสาร ระหว่างผู้ส่ง และผู้รับ โปรโทคอลเปรียบเสมือนภาษาที่่ นักเรียนใช้ในการพูดคุยกัน ถ้าเราใช้ภาษาไทย ในการสนทนาเพื่อนทุกคนก็เข้าใจ แต่ถ้านักเรียนใช้ภาษาอื่นที่เพื่อนไม่รู้จักจะทำให้เกิดความสับสนไม่สามารถสื่อสารกันได้ 6. ตัวแปลงสัญญาณ ( Communication Device ) คืออุปกรณ์ที่ใช้ในการแปลงข้อมูลที่ ต้องการส่งให้อยู่ในรูปของสัญญาณที่สามารถส่งผ่านช่องทางการสื่อสารที่จะใช้แปลงสัญญาณที่ได้จากช่องทางการส่งข้อมูลเมื่อถึงปลายทาง ให้อยู่ในรูปแบบที่ผู้รับเข้าใจ ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ( Computer Network ) ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (Computer Network) หมายถึง การเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ 2 เครื่องขึ้นไปเข้าด้วยกันด้วยสายเคเบิล หรือสื่ออื่นๆ ทำให้คอมพิวเตอร์สามารถรับส่งข้อมูลแก่กันและกันได้ ในกรณีที่เป็นการเชื่อมต่อระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์หลายๆ เครื่องเข้ากับเครื่องคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ที่เป็นศูนย์กลาง เราเรียกคอมพิวเตอร์ที่เป็นศูนย์กลางนี้ว่า โฮสต์ (Host) และเรียกคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่เข้ามาเชื่อมต่อว่า ไคลเอนต์ (Client) ระบบเครือข่าย (Network) จะเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์เข้าด้วยกันเพื่อการติดต่อสื่อสาร เราสามารถส่งข้อมูลภายในอาคาร หรือข้ามระหว่างเมืองไปจนถึงอีกซีกหนึ่งของโลก ซึ่งข้อมูลต่างๆ อาจเป็นทั้งข้อความ รูปภาพ เสียง ก่อให้เกิดความสะดวก รวดเร็วแก่ผู้ใช้ ซึ่งความสามารถเหล่านี้ทำให้เครือข่ายคอมพิวเตอร์มีความสำคัญและจำเป็นต่อการใช้งานในแวดวงต่างๆ ประโยชน์ที่ได้รับจากเครือข่ายคอมพิวเตอร์ 1. ใช้ในการสื่อสารข้อมูล เราสามารถรับส่งข้อมูลข่าวสารได้อย่างรวดเร็วผ่านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ตัวอย่างที่เราจะได้ยินกันบ่อย ๆ หรือบางคนอาจจะเคยใช้งานมาแล้วก็คือไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ ( Electronic Mail หรือ E-mail ) ซึ่งเป็นการรับส่งข้อมูลในรูปแบบต่างๆผ่านระบบเครือข่ายได้อย่างรวดเร็ว และราคาประหยัด เมื่อเทียบกับการใช้โทรศัพท์หรือการส่งไปรษณีย์ 2. การใช้ข้อมูลข่าวสารร่วมกัน ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ซึ่งได้รับอนุญาตสามารถเข้าถึงข่าวสารข้อมูลที่ถูกจัดเก็บไว้ในคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นบนเครือข่ายเดียวกัน ข้อมูลข่าวสารนี้อาจจะอยู่ในรูปแบบใดก็ได้ เช่น เอกสารการประชุมจากโปรแกรมสร้างเอกสาร รูปภาพจากโปรแกรมกราฟิก หรือรายชื่อนักเรียนจากโปรแกรมฐานข้อมูล เป็นต้น ก่อนหน้าที่จะมีการนำระบบเครือข่ายมาใช้ ส่วนใหญ่เราจะใช้แผ่นดิสก์เก็ตในการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์ แต่เมื่อมีระบบเครือข่าย การแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันก็รวดเร็วและง่ายขึ้น 3. การใช้ทรัพยากรร่วมกัน คอมพิวเตอร์ในเครือข่ายสามารถใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ ที่มีอยู่ร่วมกันได้ อันเป็นการลดค่าใช้จ่ายในการซื้อทรัพยากรเพิ่มขึ้น ตัวอย่างเช่น แทนที่เราจะต้องซื้อเครื่องพิมพ์ให้กับผู้ใช้เครื่องแต่ละคนในเครือข่าย ทุกคนสามารถใช้เครื่องพิมพ์ส่วนกลางร่วมกันได้ 4. การใช้ซอฟต์แวร์ร่วมกัน เครื่องข่ายทำให้ผู้ใช้สามารถเข้าถึงซอฟต์แวร์หรือโปรแกรมต่างๆที่มีอยู่บนเครือข่ายร่วมกันได้ ผู้ขายซอฟต์แวร์โดยส่วนใหญ่จะขายซอฟต์แวร์ให้กับองค์กรในลักษณะของใบอนุญาตองค์กร ( Site License ) คือ การอนุญาตให้ผู้ใช้หลายๆคนสามารถใช้ซอฟต์แวร์นั้นได้พร้อมกัน ซึ่งจะคิดราคาตามจำนวนผู้ใช้ แต่คำนวณแล้วจะถูกกว่าการที่จะต้องซื้อซอฟต์แวร์ให้กับแต่ละคน ที่มา http://school.obec.go.th/prathueang/network/communication_system.html http://school.obec.go.th/prathueang/network/network.html http://school.obec.go.th/prathueang/network/network_system.html